Iwanna Iwanusiw zd. Smolińska, ur. 1909 w Roztoce Wielkiej, córka wielebnego Wasyla Smolińskiego, proboszcza Roztoki Wielkiej i Nowej Wsi, artysta-ceramik, w twórczości nawiązywała do ukraińskiej sztuki zdobniczej, mieszkała w Kanadzie.
Iwanna Oksana Iwanusiw de domo Smolińska (1909-2000), urodziła się w Roztoce Wielkiej w rodzinie księdza Wasyla Smolińskiego i Izabeli Bendzińskiej. Dzieciństwo i młode lata spędziła w Roztoce Wielkiej i w Nowej Wsi, gdzie jej ojciec był proboszczem tychże parafii w latach 1903-1917 (Roztoka W.) i 1917-1945 (Nowa Wieś). Rodzice Iwanny spoczywają na cmentarzu w Nowej Wsi.
Ukończyła seminarium nauczycielskie sióstr bazylianek w Drohobyczu. W 1931 roku wyszła za mąż za leśnika Jarosława Iwanusiwa. Mieszkali od 1932 roku w Hryniówce koło Bohorodczan (obwód stanisławowski), gdzie mąż pracował w lasach biskupa Chomiszyna, później w Wacowyczach koło Drohobycza (obwód lwowski). Tam urodziły się dzieci: córka Motra (1933) oraz syn Oleg (1935). Wojna zmieniła całkowicie losy życia Iwanusiwów. W 1939 roku uciekli na zachód i zatrzymali się w Nowej Wsi u rodziców. Zamieszkali w Nowym Sączu, gdzie Jarosław znalazł pracę w urzędzie leśnym. W Nowym Sączu urodziła się ich córka Orisia (1942). Po roku powrócili na wschód do Stanisławowa, ale w 1944 roku ponownie uciekli, tym razem na zachód Europy. Wojenna tułaczka prowadziła z Sofienwaldu (obecnie na terenie Czech) do Pfarrkirchen (Niemcy, Bawaria). Po wyzwoleniu znaleźli się w amerykańskiej strefie okupacyjnej. Przebywali w obozach dla dipisów na terenie Bawarii, najpierw w Karlsfeld koło Dachau, gdzie przyszła na świat córka Bogodara (1947), a później w Berchtesgaden. Stamtąd wyjechali do Kanady. Pracowali początkowo na plantacji buraków w stanie Alberta. W 1950 roku osiedlili się w Edmont. Iwanna podejmowała się różnych prac, zajmowała się domem i wychowywaniem czwórki dzieci.
Twórczość artystyczną rozpoczęła bardzo późno, mając już 60 lat. Kiedy dzieci usamodzielniły się, postanowiła zrobić coś dla siebie. Odkryła w sobie pokłady niezrealizowanych tęsknot i dążeń artystycznych. Wybrała ceramikę, do czego skłoniła ją częściowo znajomość z Olą Monastyrską, a częściowo własny artystyczny instynkt.
Początki jej twórczości na przełomie lat 60. i 70. były związane z tworzeniem pod kierunkiem Oli Monastyrskiej. Korzystała z jej pracowni, ale z czasem zorganizowała we własnym garażu pracownię ceramiczną z kołem motorowym, elektrycznym piecem do wypalania i innymi potrzebnymi sprzętami. Na początek eksperymentowała z tradycyjnymi ukraińskimi wzorami z wylewanej ceramiki. Potem wypalała ceramikę w wysokich temperaturach, co wymagało większej uwagi i biegłości. Stworzyła własny oryginalny styl, ale można w nim znaleźć nawiązania do motywów sztuki ukraińskiej.
Z upływem czasu dorobek artystyczny Iwanny był znaczny. Brała udział w kilku wystawach zbiorowych i indywidualnych w Edmont i Toronto. Rzadko sprzedawała swoje prace, stąd jej twórczość nie była znana szerszej publiczności. W 1981 roku z okazji 50. rocznicy ślubu dzieci w prezencie wykupiły rodzicom wycieczkę po Europie. Iwanna i Jarosław zwiedzili miejsca z lat młodości oraz związane z wojenną tułaczką, m.in. Monachium, Berchstagen, Wiedeń, Gmünd, Pragę, Nowy Sącz, Nową Wieś, Krynicę, Przemyśl, Preszów, Żylinę. Nie dostali jednak pozwolenia władz na odwiedzenie rodzinnych miejsc na Ukrainie. Iwanna wiele podróżowała, ostatnią podróż odbyła w 1989 roku. W wieku osiemdziesięciu lat zakończyła działalność artystyczną, do czego przyczyniły się artretyzm i reumatyzm nie pozwalające jej na pracę przy kołem garncarskim.
W 1995 roku w Toronto wydany został album „Ceramika Baby” prezentujący jej twórczość artystyczną.
Tekst: na podstawie tekstu Oleha Iwanusiwa opracowała Celina Cempa
Foto: http://www.infoukes.com/culture/ceramics/baba/
Źródła:
- Oleh Iwanusiw, Biografia Iwanny Oksany Iwanusiw w: http://www.infoukes.com/culture/ceramics/baba/
0 komentarzy