Anna Ilnicka z Wisłockich (1890-1955), córka Wiktora Wisłockiego i Tekli Połyniak, nauczycielka w wielu szkołach na Łemkowszczyźnie i poza jej granicami: Miliku, Andrzejówce, Wierchomli Wielkiej, Uhryniu, Łabowej, Jastrzębiku, Łosiem, Zabrzeży, Lubinie; kierowniczka szkoły w Zabrzeży i w Łabowej
Anna urodziła się 25 maja 1890 roku w Łabowej w rodzinie zamożnych gospodarzy, byłych sołtysów łabowskich. Mieszkali pod nr 63. Matka pochodziła z Maciejowej. Anna miała siedem sióstr i dwóch braci. Siostry Wiktoria, Salomea, Elżbieta i Maria poślubiły księży greckokatolickich. Siostra Melania zaś nauczyciela Romiłowicza. Anna ukończyła seminarium nauczycielskie i pracowała w zawodzie nauczyciela. W 1914 roku wstąpiła do nauczycielskich związków zawodowych. Na zdjęciu (powyżej) do służbowej legitymacji przypomina poetkę Marię Konopnicką.
Anna wyszła za mąż za Iwana Ilnickiego (1887-1943). Mąż brał udział w wojnie ukraińsko-radzieckiej w latach 1917-1921 i walczył nad Dnieprem po stronie Ukraińskiej Republiki Ludowej. Po zakończeniu wojny znalazł się wraz z innymi Ukraińcami na terenie Polski i osadzony w obozie internowania w Dąbiu pod Krakowem. Obóz zlikwidowano 6.12.1921 r. Razem z kolegą „naddnieprzańcem” osiedlił się w Łabowej. Obydwaj założyli tu rodziny. Udokumentowana jest jego praca w charakterze nauczyciela w szkole w Kotowie w latach 1925-1929 oraz w publicznej szkole powszechnej w Zabrzeży k. Łącka, co przypadło na lata 1929-1939. Anna w tym czasie była kierowniczką szkoły w Zabrzeży. Iwan Ilnicki zmarł podczas okupacji 13 stycznia 1943 roku i spoczywa na ruskim cmentarzu w Łabowej. Zachował się jego nagrobek.
Powyżej legitymacja służbowa Iwana Ilnickiego wystawiona przez kuratorium krakowskie w 1929 r. jako nauczycielowi w Zabrzeży. Archiwum Marka Wisłockiego
Grób Iwana Ilnickiego na ruskim cmentarzu w Łabowej. Fot. CeCe
Anna Ilnicka była samodzielną kobietą. Pracowała nieprzerwanie od 1911 roku. Wpierw była nauczycielką tymczasową, nie miała stałej umowy o pracę. Lista szkół, w których „pełniła służbę” przypomina wędrówki współczesnych nauczycieli w dobie nieustających reform oświatowych. Przebieg pracy zawodowej Anny Ilnickiej odtworzony jest na podstawie zachowanego dokumentu przebiegu służby państwowej:
- Tymczasowa nauczycielka 1-klasowej szkoły w Miliku 10.11.1911-31.12.1912
- Tymczasowa nauczycielka 1-klasowej szkoły w Andrzejówce 1.01.1913-31.07.1913
- Tymczasowa nauczycielka 1-klasowej szkoły w Wierchomli Wielkiej 1.07.1913-30.09.1917
- Nauczycielka 1-klasowej szkoły w Uhrynie 1.10.1917-30.10.1918, 1.11.1918-28.02.1919
- Nauczycielka w 1-klasowej szkole w Jastrzębiku 1.03.1919-30.09.1919
- Nauczycielka w 2-klasowej szkole w Łabowej 1.10.1919-31.08.1921
- Nauczycielka w 2-klasowej szkole w Nowej Wsi przy szkole eksponowanej w Łosiu 1.09.1921-31.07.1929
- Kierowniczka 2-klasowej szkoły w Zabrzeży gm. Łącko 1.08.1929-31.09.1939
- Kierowniczka 2-klasowej szkoły w Łabowej 1.09.1939-30.10.1939
- Nauczycielka przy 3-klasowej szkole w Łabowej 1.11.1939-31.12.1944
- Nauczycielka przy 3-klasowej szkole w Łabowej 1.01.1945-04.1947
- Kierowniczka szkoły w Łabowej 1946/1947
- Nauczycielka w Liceum Ogólnokształcącym stopnia podstawowego i licealnego w Lubinie 1947-1954
Dokument przebiegu służby nauczycielskiej Anny Ilnickiej wystawiony w 1945 roku przez Marię Zając, kierowniczkę szkoły w Łabowej. Archiwum Marka Wisłockiego
Legitymacja ZNP Anny Ilnickiej wystawiona w 1949 r. z błędną datą urodzenia. Archiwum Marka Wisłockiego
Pismo urzędowe w sprawie pracy Anny Ilnickiej w powiecie lubińskim z 1947 roku. Archiwum Łemkowskiego Zespołu Pieśni i Tańca „Kyczera” w Legnicy
Anna Ilnicka nie wyjechała na sowiecką Ukrainę w 1945 roku. Pozostała w Łabowej i uczyła w szkole do wysiedlenia podczas Akcji Wisła. W roku szkolnym 1946/47 pełniła obowiązki kierowniczki szkoły po odejściu z tego stanowiska Marii Zając. Z listy wysiedlonych w 1947 roku wynika, że Anna mieszkała w Łabowej pod nr 191 i miała 3 ha ziemi, z czego 1 ha to był las. Ilniccy mieli dom nad Potokiem Pasternik po drugiej stronie drogi od domu jej rodziców. Wyjechała z rodziną brata Jana Wisłockiego w 1947 roku na Ziemie Odzyskane. Osiedliła się w powiecie lubińskim. Poświadczona jest jej praca nauczycielki w latach 1947-1954 w Liceum Ogólnokształcącym stopnia podstawowego i licealnego w Lubiniu. Wstąpiła do powojennego Związku Nauczycielstwa Polskiego w 1947 roku. Anna zmarła 24 stycznia 1955 roku. Spoczywa na cmentarzu w Niemstowie obok brata Jana (1900-1954).
Grób Anny Ilnickiej i jej brata Jana Wisłockiego w Niemstowie. Archiwum Łemkowskiego Zespołu Pieśni i Tańca „Kyczera” w Legnicy
Anna i Iwan Ilniccy z uczniami szkoły w Zabrzeży. Archiwum Marka Wisłockiego
Tekst: Celina Cempa©
Fot: Celina Cempa, Archiwum Marka Wisłockiego, Archiwum Łemkowskiego Zespołu Pieśni i Tańca „Kyczera” w Legnicy
Źródła:
- http://www.sp.zabrzez.lacko.pl/o_szkole.htm
- Metryki szkolne z lat 1939-1947 w: Archiwum Szkoły Podstawowej w Łabowej
- Archiwum rodzinne Marka Wisłockiego (wnuka Wiktora Wisłockiego i Tekli Połyniak)
- Archiwum Łemkowskiego Zespołu Pieśni i Tańca „Kyczera” w Legnicy
- Listy wysiedlonych podczas Akcji Wisła, Archiwum Państwowe w Krakowie Oddział Nowy Sącz
- Kopie ksiąg metrykalnych parafii Łabowa z filiami Kotów, Łabowiec, Uhryń Niżny i Wyżny 1879-1902 (Sygn. 56/142/0/7377), Archiwum Państwowe w Przemyślu
0 komentarzy