Chwała bohaterom Września 1939
Żołnierze z Łabowej zmobilizowani do 1 Pułku Strzelców Podhalańskich i ich żołnierskie szlaki
W 2024 roku mija 85 lat od wybuchu II wojny światowej. Nie sposób wymienić wszystkich zmobilizowanych z naszej gminy w sierpniu i wrześniu 1939 roku. Ograniczę się do żołnierzy 1 pułku strzelców podhalańskich (psp). Na front z tą jednostką wyruszyli: Bocheński Tomasz (Nowa Wieś), Daniłowicz Jan (Łemko, Nowa Wieś), Klimczak Stanisław (Barnowiec), Klimczak Wojciech (Czaczów), Piotr Kubisz (Łabowa), Kuzak Franciszek (Nowa Wieś), Lichoń Franciszek Józef (Łabowiec), Lisowski Józef (Czaczów), Jan Mąka (Łabowa), Mirek Michał (Barnowiec), Nosal Ludwik (Urban) (Czaczów), Piętka Władysław (Czaczów), Rodak Wojciech (Nowa Wieś), Sekuła Jan (Czaczów), Tokarczyk Jan (Krzyżówka), Zaczyk Roman (Łabowa). Biogramy żołnierzy 1 psp podaję głównie za nieocenionym źródłem z niewielkimi poprawkami:
Stanisław Korusiewicz, Apel Podhalański. Słownik biograficzny żołnierzy zmobilizowanych przez 1 Pułk Strzelców Podhalańskich w sierpniu i wrześniu 1939 roku, Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Nowym Sączu, 2018, s. 720 (ponad 3400 biogramów żołnierzy)
Bocheński Tomasz, strzelec, zam. Nowa Wieś. We wrześniu 1939 roku był żołnierzem 1 psp, innych danych brak.
Daniłowicz Jan (1912-2010), strzelec rez., Łemko, ur. 23 listopada 1912 roku w Nowej Wsi, syn Teodora i Tekli Wiewióra. Po ukończeniu szkoły powszechnej pomagał rodzicom w gospodarstwie. Do służby wojskowej powołany w kwietniu 1937 roku i służył 1 kompanii ckm 4 psp w Cieszynie. Brał udział w operacji „Zaolzie”, obsługując ckm. Do rezerwy przeszedł w listopadzie 1938 roku i wrócił do pracy na roli. W marcu 1939 roku odbył 3-miesieczne ćwiczenia w jednostce macierzystej. Zmobilizowany 24 sierpnia do 1 psp, wyruszył na front. Podczas walk dostał się do niewoli niemieckiej w okolicach Mościsk. W drodze do obozu przejściowego udało mu się zbiec z kilkoma innymi żołnierzami. Po powrocie do domu znów zajmował się pracą na roli. Wysiedlony podczas akcji „Wisła” na ziemie zachodnie Polski, zamieszkał w miejscowości Patoka, gm. Gromadka, pow. bolesławski (dolnośląskie). Zmarł tamże 23 stycznia 2010 roku.
Klimczak Stanisław (1916-1984), urodził się 6 marca 1916 roku w Barnowcu, syn Józefa i Marii Nosal, strzelec, rolnik. Po ukończeniu szkoły powszechnej pozostał w rodzinnym domu, pomagając rodzicom w gospodarstwie. Powołany do odbycia służby wojskowej 18 marca 1938 roku w 1 psp. Po wybuchu wojny wyruszył na front. Podczas kampanii wrześniowej w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej pod Horodenką. Początkowo osadzony był w obozie w Podwołoczyskach, a następnie w Kozielsku, skąd został przewieziony 3 listopada 1939 roku do Brześcia Litewskiego. W drodze wymiany jeńców przekazany stronie niemieckiej. Trafił do stalagu XIII A Bad Sulzbach, nr jeńca 23404, przydzielony do komanda w Beringstadt. Z obozu zwolniony 22 października 1941 roku i zamieniono mu status na robotnika cywilnego. Wykonywał prace przymusowe na rzecz rolnictwa, będąc w dyspozycji urzędu pracy w Rendsburgu (kraj związkowy Szlezwik-Holsztyn). W czasie ich wykonywania ciężko zachorował. Komisja lekarska orzekła o jego nieprzydatności do pracy na posiedzeniu 30 listopada 1943 roku. Na tej podstawie wrócił do domu. Podczas okupacji pracował w lasach hr. Stadnickiego. Po wojnie przejął gospodarstwo połemkowskie, na którym pracował do 1975 roku. Zmarł w sierpniu 1984 roku i spoczywa na cmentarzu w Łabowej.
Klimczak Wojciech (1907-1992), starszy szeregowy rezerwy, rolnik, urodzony 2 grudnia 1907 roku w Czaczowie, syn Józefa i Kunegundy Zaczyk. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Czaczowie pozostał u rodziców, pomagając im w prowadzeniu gospodarstwa. Do służby wojskowej powołany 23 października 1929 roku do 1 psp, skąd 16 marca 1930 roku przeniesiony do służby granicznej w 4 batalionie KOP „Dederkały”. Po przejściu do rezerwy 15 września 1931 roku trudnił się rolnictwem. Zmobilizowany 24 sierpnia 1939 roku do 1 kompanii „Nowy Sącz” batalionu Obrony Narodowej „Nowy Sącz”, z którą wyruszył na front pod Hutę koło Krynicy. Podczas walk w Lasach Janowskich dostał się do niewoli niemieckiej. Osadzony w obozie Kraków-Zakrzówek, po czym zwolniony do domu na prośbę rodziców z końcem października 1939 roku. Podczas okupacji pracował na roli. Od 1970 roku zatrudniony był w cegielni w Zawadzie. Zmarł w maju 1992 roku i spoczywa na cmentarzu w Nawojowej.
Kubisz Piotr (1904–2000), urodzony 16.01.1904 roku w Korzennej, syn Józefa i Józefy Kudowskiej. Kapral rezerwy, rolnik. Po ukończeniu 4 klas szkoły powszechnej pozostał przy rodzicach, pomagając im w gospodarstwie. Służbę wojskową odbył w latach 1928-1930. Po przejściu do rezerwy zawarł związek małżeński z Marią Kołdras i dalej pracował na roli. Zmobilizowany 24 sierpnia 1939 roku do 1 psp, wyruszył do miejsca koncentracji II batalionu w Łabowej. Stamtąd wyruszył pieszo do Marcinkowic, skąd transportem kolejowym przewieziono oddziały na front w Limanowej. Podczas bombardowania ich stanowisk przez nieprzyjaciela, został ranny w rękę. Odesłany do szpitala w Nowym Sączu, udzielono mu pierwszej pomocy i na dalsze leczenie przewieziono do szpitala w Krakowie. W obliczu powszechnych przygotowań do obrony miasta, wcielono go w szeregi obrońców. Wobec krytycznej sytuacji na froncie, dowództwo odcinka zdecydowało się przetransportować niedoszłych obrońców w kierunku wschodnim. Podczas późniejszych walk w okolicach Stanisławowa dostał się 18 września do niewoli sowieckiej. Osadzony w obozie NKWD w Podwołoczyskach. W drodze wymiany jeńców został we wrześniu przekazany stronie niemieckiej. Rosjanie przekazywali Niemcom szeregowych żołnierzy zdolnych do pracy na zasadzie wymiany jeńców. Selekcja odbywała się na podstawie oglądania dłoni (oficerowie zostali oddzieleni od szeregowych żołnierzy). Jeńców przekazano Niemcom na granicy nad Bugiem. Piotr Kubisz trafił do stalagu XIII A Nürnberg (Norymbergia), został przydzielony do batalionu roboczego i nosił nr 25366. W Niemczech pan Piotr przebywał do 12 listopada 1940 r. w Stalagu XII A na terenie Hesji. W obozie jenieckim miał numer obozowy 6666. Pracował przy budowie dróg, przy wyrębie lasu oraz przy budowie baraków. W stalagu były ciężkie warunki, panował głód. Pisał do żony, żeby wysłała mu chleb upieczony w domu. Chleb dotarł cały, w środku był list z informacją o losach żony i dzieci. Pracował w lesie i podczas wykonywania ciężkich prac uległ wypadkowi. Przeszedł operację głowy. Po opuszczeniu szpitala 12 listopada 1940 roku przeniesiono go prac rolnych w Weissenburgu. Następnie od 14 listopada 1940 r. do 3 marca 1941 r. pracował jako robotnik cywilny w gminie Ohlangen okręg Hipoltstein, następnie w gminie Thalmannsfeld okręg Weissenburg Haideck w powiecie Roth na terenie Bawarii. Skierowany został do dużego gospodarstwa rolnego, będącego własnością starszego bauera. W jednym z dokumentów przewozowych znajduje się adnotacja, że wrócił do Polski 11 maja 1942 roku. Po wojnie pan Piotr objął gospodarstwo połemkowskie i osiedlił się w Łabowej. Do końca życia pracował na roli. Zmarł 25 maja 2000 roku i spoczywa na cmentarzu w Łabowej.
Kuzak Franciszek (1913-1985), strzelec rezerwy, rolnik, syn Konrada i Marii Sołtys. Urodził się 4 kwietnia 1913 roku w Długołęce. Po ukończeniu szkoły powszechnej rozpoczął naukę szewstwa i uzyskawszy tytuł czeladnika w 1938 roku pracował w zawodzie. Do służby wojskowej powołany 4 kwietnia 1936 roku do 1 psp i ukończył ja 28 listopada 1938 roku. Po przejściu do rezerwy pracował w gospodarstwie rodziców. Zmobilizowany 1 września 1939 roku do macierzystej jednostki i skierowany na front pod Grybów. W czasie działań wojennych po rozbiciu jego oddziału przekroczył granicę węgierską. Internowany w obozie w mieście Komárom, skąd zbiegł i 20 października 1939 roku i powrócił do domu. Ożenił się w 1942 roku i zamieszkał na gospodarstwie żony. Od 1957 roku był robotnikiem Nowosądeckiego Przedsiębiorstwa Budowlanego, a od 1961 roku pracował w Spółdzielni Pracy „Postęp” w Krynicy. Odszedł na rentę w 1978 roku. Zmarł w kwietniu 1985 roku. Spoczywa na cmentarzu w Nowej Wsi.
Lichoń Franciszek Józef (1909-1995), ur. 7 lutego 1909 roku w Kokuszce, syn Stanisława i Walerii Gniewek, starszy strzelec rezerwy, rolnik. Służbę wojskową pełnił w l. 1930-1931 w 6 pułku artylerii w Krakowie. Zmobilizowany 24 sierpnia 1939 roku do 1 psp, z którym wyruszył na front pod Krynice. Podczas walk wrześniowych, po rozbiciu pułku, powrócił do domu. Włączył się w działalność kurierską na odcinku Piwniczna-Pilhov (Słowacja). Stamtąd też robił wypady do Polski. W 1942 roku wstąpił do AK z przydziałem do placówki w Długołęce. Od 1944 roku na stałe przebywał w 9 kompani 1 psp AK, dowodzonej przez Juliana Zubka ps. Tatar. Odznaczony Krzyżem Partyzanckim i medalem „Za udział w wojnie obronnej 1939”. Zmarł w sierpniu 1995 i spoczywa na cmentarzu w Łabowej.
Lisowski Józef (1914-1991), ur. 30 maja 1914 roku w Czaczowie, tam zamieszkały, syn Jana i Katarzyny Legutko. Zmobilizowany 24 sierpnia 1939 roku do 1 psp, z którym wyruszył na front. Podczas działań wojennych dostał się do niewoli sowieckiej w okolicach Stanisławowa. Znalazł się w obozie w Podwołoczyskach, a następnie w obozie w Starobielsku, skąd w listopadzie 1939 roku przewieziono go do Brześcia Litewskiego. W drodze wymiany jeńców przekazany stronie niemieckiej. Wojnę spędził w stalagu XII A w Limburgu (Niemcy, kraj związkowy Hesja). Następnie był robotnikiem rolnym i pracował u bauera. Spoczywa na cmentarzu w Nawojowej.
Jan Mąka (1900-1987), urodzony 23 maja 1900 roku, syn Józefa i Kunegundy Marć, strzelec rez., rolnik. Powołany do służby wojskowej w 1920 roku do jednostki wartowniczej, strzegącej obiekty o znaczeniu militarnym. Służył kolejno w Oświęcimiu, Tarnowie, Sosnowcu i Krakowie. Po zakończeniu służby wojskowej pracował na roli. Zmobilizowany 26 sierpnia 1939 roku do 1 psp do batalionu wartowniczego, Podczas walk wrześniowych ranny w głowę trafił w okolicach miejscowości Sarny do niewoli niemieckiej. Osadzony w obozie przejściowym Kraków-Kobierzym został zwolniony 11 października 1939 roku z powodu choroby i powrócił do domu. Podczas okupacji zajmował się rolnictwem. Po wojnie pracował w odbudowie dróg i mostów, m.in. tunelu w Kamionce. Odznaczony medalem „Za udział w wojnie obronnej”. Zmarł w lutym 1987 roku. Spoczywa na cmentarzu w Łabowej.
Mirek Michał (1912-1998), starszy strzelec, ślusarz, syn Mikołaja i Kunegundy Pakosz, urodził się 9 lutego 1912 roku w Barnowcu. Jego ojciec brał walczył na frontach I wojny światowej i powrócił do domu w 1917 roku. W tym czasie matka sama prowadziła gospodarstwo. Po ukończeniu 3 klas szkoły powszechnej pomagał rodzicom na gospodarstwie. Służbę wojskową w 1 psp odbył w latach 1936-1937. Zmobilizowany 15 sierpnia 1939 roku do 8 kompanii strzeleckiej 1 psp, z którą wyruszył na front do Wysowej. Dostał się do niewoli niemieckiej w Lasach Janowskich 18 września i został osadzony w stalagu XVII A Kaisersteinbruch w Austrii. Po zwolnieniu ze stalagu otrzymał status robotnika cywilnego i wywieziono go na roboty przymusowe do Rzeszy. Podczas ich wykonywania zachorował i komisja lekarska orzekła w styczniu 1943 roku, że jest nieprzydatny do pracy. Powrócił do domu. Podczas okupacji ożenił się. Po wojnie pracował w rejonie Naprawy Dróg i Mostów, gdzie odbudowywał tunel w Kamionce Wielkiej i budował most na Dunajcu w Nowym Sączu. W 1947 roku przeszedł do pracy w warsztatach głównych PKP, później ZNTK jako ślusarz, skąd odszedł na emeryturę w 1972 roku. Odznaczony medalem „Za udział w wojnie obronnej 1939”. Zmarł we wrześniu 1998 roku i spoczywa na cmentarzu w Nawojowej.
Nosal Ludwik (Urban) (1912-1995), plutonowy rez., kolejarz, ur. 4 lutego 1912 roku w Czaczowie, syn Wojciecha i Julii Sekuły. Po ukończeniu 4 klas szkoły powszechnej pozostał na gospodarstwie rodziców. Służbę wojskową rozpoczął 2 listopada 1933 roku w 2 psp w Sanoku, gdzie po wstępnym szkoleniu wysłany został do szkoły podoficerskiej. Po jej ukończeniu służył w stopniu starszego strzelca w batalionie KOP „Podświle”, kompania graniczna Głębokie. Stamtąd 1 października 1935 roku przeszedł do rezerwy. Zmobilizowany w sierpniu 1939 roku do 1 psp, z którym wyruszył na front, obsadzając stanowiska obronne na linii Tylicz-Muszyna-Krynica. Walkę zakończył w okolicach Sad owej Wiszni i dostał się do niewoli niemieckiej. Przewieziony do Krakowa, gdzie przebywał do 14 listopada 1939 roku. Zwolniony do domu z powodu choroby stawów. Od 8 listopada 1940 roku pracował w magazynach wojskowych żywnościowych jako pracownik cywilny. Po zakończeniu wojny 12 lutego 1945 roku podjął prace sokisty na kolei. Brał udział w walkach z oddziałami UPA Brodycza i Smyrnego w Stróżach i Piwnicznej. Od 1952 roku przeszedł do pracy jako magazynier handlowy w PKP Nowy Sącz. Po ciężkim wypadku przeszedł na emeryturę w 1972 roku. Spoczywa na cmentarzu w Nowym Sączu.
Piętka Władysław (1913-1996), starszy strzelec, konwojent, syn Jana i Apolonii Frączek, urodzony 7 lipca 1913 roku w Czaczowie. Po ukończeniu 4 klas szkoły powszechnej został przy rodzicach, pomagając w gospodarstwie. Mając 18 lat, został pracownikiem Zarządu Dróg. Powołany 15 marca 1936 roku do służby wojskowej w 1 psp, która zakończył 12 października 1937 roku. Po przejściu do rezerwy powrócił do poprzednio wykonywanej pracy. Zmobilizowany w sierpniu 1939 roku do macierzystej jednostki, z którą wyruszył na front. Swój udział w wojnie zakończył pod Lwowem, skąd po rozbiciu oddziału, powrócił do domu. W czasie okupacji pracował w drogownictwie, a pod jej koniec przymusowo wykonywał prace ziemne w Biegonicach. Po wojnie odbudowywał tunel kolejowy w Kamionce Wielkiej, a od 1954 roku pracował w Krakowskim Przedsiębiorstwie Robót Drogowych, po 4 latach przeszedł do Spółdzielni Ogrodniczo-Warzywnej w Nowym Sączu, a w 1967 roku do Wojewódzkiej Spółdzielni Transportu Wewnętrznego, skąd odszedł na emeryturę w 1972 roku. Odznaczony medalem „Za udział w wojnie obronnej 1939”. Zmarł w 1996 roku i spoczywa na cmentarzu w Łabowej (?).
Rodak Wojciech (1905-1984), strzelec rezerwy, rolnik, syn Stanisława i Zofii Kamińskiej, urodzony 15 kwietnia 1905 roku w Trzetrzewinie. Po ukończeniu 2 klas szkoły powszechnej pozostał przy rodzicach, pomagając im w gospodarstwie. Kiedy miał 10 lat, zmarł mu ojciec i od tej chwili razem z matką utrzymywał rodzinę. Powołany we wrześniu 1926 roku do służby wojskowej w 6 Pułku Ułanów Kaniowskich w Stanisławowie, którą ukończył w październiku 1928 roku. Po przejściu do rezerwy powrócił do pracy na roli. Ożenił się w 1937 roku. Zmobilizowany 24 sierpnia 1939 roku do 1 psp i przekazany do kompanii taborowej, z którą wyruszył do Bielska. Stamtąd wycofywał się przez Kraków, Stryj, Brzeżany pod granicę rumuńska, gdzie dostał się do niewoli sowieckiej. Osadzony w obozie NKWD Oranki i zakwaterowany w cerkwi. W ramach wymiany jeńców przekazany stronie niemieckiej w listopadzie 1939 roku. Umieszczony w stalagu VI B Mühlberg nr jeńca 12337, gdzie zachorował na oczy z zimna i głodu. Przeniesiony do stalagu XXI A Schildberg, skąd odesłano go do domu. Po powrocie do domu leczył się u dra Kowalika. Aresztowany w 1942 roku jako zakładnik za brata będącego w partyzantce, po 2 miesiącach wskutek usilnych starań żony zwolniony. Wyjechał z Trzetrzewiny w 1947 roku i objął gospodarstwo połemkowskie w Nowej Wsi. Przez całe życie był rolnikiem. Zmarł 15 sierpnia 1984 roku i spoczywa na cmentarzu w Nowej Wsi. Odznaczony medalem „Za udział w wojnie obronnej 1939”.
Sekuła Jan (1914-1987), strzelec rezerwy, syn Konrada i Anny Borys, urodzony 11 października 1914 roku. Po ukończeniu szkoły powszechnej pozostał przy rodzicach, pomagając im w gospodarstwie. Powołany do służby wojskowej 14 marca 1937 roku, którą zakończył 18 listopada 1938 roku. Zmobilizowany 24 sierpnia 1939 roku do 1 psp, z którym wyruszył na front. W czasie walk pod Przemyślem dostał się do niewoli niemieckiej. W czasie transportowania do stalagu zbiegł, po czym wrócił do domu. Pomagał rodzicom w gospodarstwie. Zabrany w 1942 roku przez Arbeitsamt do robót przymusowych w charakterze woźnicy. W 1944 roku przyjęty został do pracy w Ostbahn-Ausbesserungswerk Neu Sandez (d. Warsztaty Główne PKP). Po wojnie od 2 kwietnia 1945 roku został funkcjonariuszem SOK, skąd w 1951 roku przeszedł do ZNTK. Zmarł 10 maja 1987 roku i spoczywa na cmentarzu komunalnym w Nowym Sączu, kw. 11.
Tokarczyk Jan (1909-1987), podporucznik rezerwy, nauczyciel, żołnierz AK, uczestnik podziemia antykomunistycznego. Urodził się 28 marca 1909 roku w Starym Sączu. Służbę wojskową odbył w latach 1931-1932 w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 7 w Śremie. Po jej ukończeniu odbył praktyki w 1 psp. Zmobilizowany 24 sierpnia 1939 roku do 1 kompanii „Stary Sącz” batalionu Obrony Narodowej Limanowa, z którą wyruszył na miejsce koncentracji w Rytrze jako dowódca plutonu. Udział w wojnie obronnej zakończył w Sądowej Wiszni, skąd po rozbiciu oddziały powrócił do Łącka z 28 ludźmi. Już w grudniu 1939 roku zorganizował placówkę ZWZ „Soból”, której był dowódca. W późniejszym okresie, dowodząc placówką AK w Łącku brał udział w akcjach partyzanckich na terenie Szczawy i Kamienicy. W czasie jednej z nich został ranny. Od 1.09.1944 roku dowodził plutonem wchodzącym w skład oddziału Krystyna Więckowskiego ps. Zawisza, później jego oddział został podporządkowany 2 kompanii 1 psp AK. W styczniu 1945 roku po wkroczeniu wojsk sowieckich na Sądecczyznę został aresztowany prze UB w sądeckim więzieniu, w którym przebywał pół roku. Po zwolnieniu wyjechał na Ziemie Odzyskane, ponownie aresztowany 29.10.1950 roku i osadzony w więzieniu, z którego wyszedł 29.10.1955 roku. Z zawodu był nauczycielem, pracował w szkołach w: Zarzeczu k/Zabrzeży, Podegrodziu, Stadłach, Łabowej (kierownik szkoły w latach 1947-1950), Roztoce Wielkiej. Odznaczony: Krzyżem Srebrnym Virtuti Militari, Medalem Zwycięstwa i Wolności (1945), medalem „Za udział w wojnie obronnej 1939”, Krzyżem Partyzanckim. Spoczywa na cmentarzu w Nowej Wsi, gm. Łabowa.
Jego bogatą działalność w ruchu oporu oraz w powojennym ruchu niepodległościowym można przeczytać w artykule
Roman Zaczyk (1901-1988), urodzony w Nowej Wsi, był synem Wilhelma i Teresy Cempy, strażnika leśnego w lasach Stadnickich, mieszkał w gajówce w Nowej Wsi. Roman mieszkał we Frycowej, przed wojną był również strażnikiem leśnym. Brał na ochotnika udział w wojnie polsko-bolszewickiej, za co otrzymał ziemię w Łabowej od Adama Stadnickiego. Ożenił się z Krystyną Baran (1903-1962), córką gajowego z Łabowca. Miał pięcioro dzieci. Był strzelcem rezerwy, zmobilizowany w sierpniu 1939 roku do 1 psp i przydzielony do batalionu wartowniczego. Podczas walk w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli niemieckiej w okolicach Medyki. Osadzony w obozie przejściowym Kraków-Kobierzyn, skąd miał być wywieziony do Rzeszy. Zmarł w 1988 r. spoczywa na cmentarzu parafialnym w Łabowej.
Kilka informacji o obronie najbliższej nam południowej granicy pochodzi z publikacji historycznych. . W sierpniu 1939 1 psp został wyłączony ze składu 21 Dywizji Piechoty Górskiej i początkowo wszedł w skład pododcinka „Nowy Sącz” Armii „Karpaty”, z którego utworzono 2 Brygadę Górską Strzelców. Początkowo walczył poszczególnymi batalionami, osłaniając nadgraniczne rejony w dolinach Popradu, Białej i Ropy.
Nazwa «Pododcinek Nr 2 „Nowy Sącz”» była zakamuflowaną nazwą 2 Brygady Górskiej Strzelców i obowiązywała do dnia 31 sierpnia 1939 roku, kiedy to została zarządzona mobilizacja powszechna. Na dowódcę pododcinka (brygady) został wyznaczony legionista, pułkownik piechoty Aleksander Stawarz, dotychczasowy dowódca 12 Pułku Piechoty z Wadowic.
Na podstawie rozkazu L.8940 Ministra Spraw Wojskowych z dnia 25 sierpnia 1939 roku Pododcinek Nr 2 „Nowy Sącz” został wcielony do Korpusu Ochrony Pogranicza. 17 lipca 1939 roku, po wejściu w życie planu „W2”, zlecono przygotowanie mobilizacji Kwatery Głównej Brygady Górskiej Strzelców Nr 2. Jednostką mobilizującą został 1 Pułk Strzelców Podhalańskich z Nowego Sącza. Kwatera główna brygady górskiej strzelców była mobilizowana, w grupie jednostek oznaczonych kolorem brązowym (podgrupa 6), według organizacji wojennej L.3674/mob.org. Stan pokojowy dowództwa pododcinka był zawiązkiem kwatery głównej brygady.
2 Brygada Górska wchodziła w skład Grupy Operacyjnej „Jasło” (Armia „Karpaty”). Jej zadaniem była obrona odcinka od Czorsztyna do Przełęczy Beskid (ok. 80 km). Składał się on z trzech pododcinków: zachodniego, środkowego i wschodniego:
- odcinek zachodni obejmował obszar od Czorsztyna do doliny rzeki Poprad; obsadzał go Batalion KOP „Żytyń” i Batalion ON „Limanowa”. Odcinkiem dowodził mjr Włodzimierz Kraszkiewicz z miejscem postoju w Starym Sączu. Wysunięte placówki znajdowały się w Rytrze i Krościenku wsparte trzema działami;
- odcinek środkowy tworzył system obrony przełęczy Krzyżówka nad Krynicą oraz obszarów źródłowych rzek Białej i Ropy w rejonie Wysowej. Dowódcą odcinka był płk dypl. Alfred Krajewski, dowódca 1 Pułku Strzelców Podhalańskich z miejscem postoju w Grybowie. Przełęcz Krzyżówka obsadzał Batalion ON „Nowy Sącz” i 4 kompania 1 psp wsparta jednym działem. Dolinę rzeki Białej w Śnietnicy obsadził I batalion 1 psp z baterią dział górskich 65 mm. Doliny rzeki Ropy w Uściu Gorlickim bronił oddział wydzielony 1 psp z zadaniem osłaniania odcinka Wysowa – Gorlice;
- odcinek wschodni ciągnął się od Gładyszowa przez Zborów–Konieczną do Gorlic. Obsadzał go Batalion ON „Gorlice” kpt. Ignacego Stachowiaka.
W odwodzie 2 BG znajdował się I batalion 1 psp z miejscem postoju w Łabowej.
Przeciwko 2 BG Niemcy skoncentrowali dwie dywizje górskie i dywizję słowacką.
W najbliższej okolicy linia umocnień frontowych ustaliła się na Hucie koło Krzyżówki. W 1 psp walczyły znane w regionie osoby: por Stanisław Żytyński, Narcyz Wiatr, Kazimierz Węglarski, Józef Kuraś ps. Ogień, Zenon Marian Remi (architekt), Jan Polański ps. Lis.
Źródła:
1. Stanisław Korusiewicz, Apel Podhalański. Słownik biograficzny żołnierzy zmobilizowanych przez 1 Pułk Strzelców Podhalańskich w sierpniu i wrześniu 1939 roku, Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Nowym Sączu, 2018
0 komentarzy