ROZTOKA MAŁA. WIEŚ, KTÓREJ NIE MA

Roztoka Mała podzieliła los wielu wsi łemkowskich, które zniknęły z mapy w wyniku wysiedleń Łemków w latach 1944-1946. Obecna oficjalna nazwa to Roztoka Mała. Na najstarszych mapach pojawia się nazwa Roztoczka i taka funkcjonowała potocznie. Nazwa wsi pochodzi od słowa „roztoka” oznaczającego dolinę, wąwóz górski bardzo powszechne w górskich nazwach topograficznych. Dodanie w nazwie „mała” lub używanie formy zdrobniałej Roztoczka, było określeniem bardziej precyzyjnym i miało na celu odróżnienie wsi od innej, oddalonej 10 km Roztoki Wielkiej. Samo słowo „mała” mogło podkreślać jej niewielkie rozmiary.

Wieś położona była na wysokości 523 m n.p.m. – 593 m n.p.m. wzdłuż potoku o nazwie Roztoczka. Otoczona gęstymi lasami wieś była niedostępna od południa, gdzie wznoszą się najwyższe szczyty w obecnej gminie Łabowa, tj. Wierch nad Kamieniem 1084 m n.p.m. oraz Hala Krajnia (Czarci Wierch) 1091 m n.p.m. Roztoka Mała graniczyła z Łomnicą, Barnowcem, Czaczowem, Składzistem, Łabowcem. Leżała na zachodnim pograniczu Łemkowszczyzny.

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1647 roku. Tak można interpretować zapis w Aktach Sądu Kryminalnego Kresu Muszyńskiego o zbójnikach Maliku i Roztockim „z Roztoki koło Nawojowej”. Znany badacz historii Tadeusz Trajdos datuje powstanie wsi na początek XVII wieku (1648) i wiąże ten fakt z kolonizacją wołoską. Późne zasiedlenie tłumaczą: położenie w górach, niewielka ilość terenów pod uprawy i utrudniony dostęp. Wieś miała zabudowę łańcuchową ciągnącą się wzdłuż potoku Roztoczka. Obecnie potok nazywany jest Potokiem Składziszczańskim, który ma swoje źródła na wysokości 920 m n.p.m. Płynie przez tereny dawnej Roztoki Małej i przez wieś Składziste, po czym po 6 km wpada do Kamienicy na wysokości 420 m n.p.m. Jednym słowem to bystra rzeka. Wzdłuż potoku ciagnie się droga do tych miejscowości. Mieszkańcy wsi byli wyznania greckokatolickiego i należeli do parafii w Maciejowej. Jedynie gajowi w lasach Stadnickich byli katolikami. W latach 30. XX w. byli nimi m.in. Marcin Pierzchała, Jan Zarotyński, Józef Broński.

Historię wsi można częściowo poznać, korzystając z informacji zawartych w katastrach ziemskich, księgach metrykalnych, szematyzmach kościelnych, spisach ludności, mapach i rejestrach mieszkańców wsi, wykazach urzędowych i w ludzkiej pamięci.

Najstarsza zachowana księga metrykalna z zapisami nietabelarycznymi pochodzi z lat 1756-1784. Pojawiają się w niej nazwiska najstarszych mieszkańców wsi: Zaweracz, Kopilec vel Kopilczak, Kocur, Klatka, Ciok, Koleśniak, Stecko. W 1763 roku Jagnieszka scultetissa de villa mala Roztoczka oraz Maria Cioczka z Roztoczki zmarły w wieku 100 lat. W 1758 roku Tomasz  Zaweracz scultetis rostocensis annorum 99 obiit in Domine, sepultus penes Eclesia Maciejoviensis, co w wolnym przekładzie brzmi: Tomasz Zaweracz, sołtys rostocki zmarł w Panu w wieku 99 lat, pochowany w pobliżu kościoła w Maciejowej. Garść informacji zawierają też inne akta metrykalne. W 1764 roku Jan Kocurowski mieszkaniec Rostoczek żeni się z Marianną Lazorczanką ze wsi Składziste, w 1761 pracowity Aleksy Zawieraczowski, sołtys Roztoczek żeni się z Ireną ze wsi Składziste, w 1759 roku pracowity Teodor Zawieracz, sołtys z Rostoczki żeni się z pracowtą Eudokią Liszczychą, panną. Słowem „pracowity” określano w czasach pańszczyźnianych chłopów.

Systematycznie akta metrykalne Roztoki Małej i wszystkich okolicznych parafii greckokatolickich prowadzone są od 1784 roku. Katolicy (o ile tacy byli tam) mieli swoją parafię w Nawojowej. W Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich znajduje się krótki opis wsi, jednak nie wnoszący niczego istotnego. Roztoka Mała wymieniana jest w spisach własności dóbr nawojowskich lub w urzędowych wykazach. Najstarszy taki spis pochodzi z 1777 roku i sporządzony był przez Austriaków do celów wojskowych. Według tego spisu w Roztoce Małej było 18 budynków mieszkalnych, w których mieszkało 19 rodzin. Łączna liczba mieszkańców wynosiła 99 osób. Nie odnotowano ludności żydowskiej. Najstarsze mapy Galicji, tzw. mapy wojskowe Miega, sporządzone w latach 1779–1783, ukazują małą osadę zagubioną w górach i lasach.

Według danych katastru ziemskiego, tzw. józefińskiego (1775-78) i metryki franciszkańskiej (1820), które znajdują się w Centralnym Państwowym Archiwum Ukrainy we Lwowie, we wsi Roztoka Mała znajdowało się 18 gospodarstw. W latach 1775-1778 grunty i domy we wsi Roztoka Mała posiadali następujący mieszkańcy: dom nr 1. Drapacz Josyf, 2. Drapacz Tymko, 3. Kocor Wania, 4. Kocor Mykoła, 6. Stecko Hryc (Grzegorz), 7. Marczak Maciej, 8. Kopylczak Andrij, 9. Kopylczak Seman, 10. Kopylczak Fecko (Teodor), 11. Kocor Jacek, 12. Krolewski Łukasz, 13. Sulicz Tymko, 14. Leszczak Fecko, 15. Zawieracz Leszko, 16. Zawieracz Andrij, 17. Ciok Fecko, 18. Ziaja Michał. W księdze franciszkańskiej (1820) znajdujemy następujących właścicieli gruntów i domów: Dom nr 1. Drapacz Seman, 2. Rusinko Seman, 3. Babiak Fecko, 4. Nescior Fecko, 5. Roztocki Wasko, 6. Stecko Antoni, 7. Stecko Josyf, 8. Kopylczak Semen, 9. Kopylczak Roman, 10. Kopylczak Fecko, 12. Krolewski Fecko, 13. Sulicz Tymko, 14. Leszczak Pawlo, 15. Zawieracz Seman 16. Krolewski Onufrij, 17. Ciok Fecko, 18. Ciok Mykoła. Dane z katastrów galicyjskich pochodzą z udostępnionego mi artykułu o historii wsi napisanego przez pana doc. Marko Zaweracza (Ukraina).

Okolica Roztoczki na mapach wojskowych Miega

Roztoka Mała na mapach Miega

Tereny Roztoki Małej należały do szlacheckiego majątku nawojowskiego zwanego Kluczem Nawojowskim, Dobrami Nawojowskimi lub Państwem Nawojowskim. Właścicielami byli możni panowie mający swoją siedzibę w Nawojowej. W okresie lokowania wsi właścicielem dóbr był magnat Stanisław Lubomirski (1583-1649), wojewoda krakowski. Następni właściciele to: Aleksander Michał Lubomirski, Aleksander Dominik Lubomirski, Paweł Karol Sanguszko, Janusz Sanguszko do 1753, Franciszek Lubomirski 1753-1762, Józef Massalski 1762-1765, Helena Massalska księżna de Ligné 1765-1799, ród Stadnickich 1799-1945.

Roztoka Mała, kataster galicyjski, 1846

Od momentu lokacji do współczesności Roztoka Mała pozostała niewielką miejscowością, liczba ludności ulegała niewielkiemu wzrostowi. W rodzinach łemkowskich rodziło się dużo dzieci. Jednak epidemie, mało opłacalna gospodarka rolna, wysoka śmiertelność dzieci i kobiet, emigracja do Ameryki hamowała wzrost populacji. W czasach pańszczyźnianych w 1807-1808, czyli po upływie 25 lat po spisach wojskowych w 1777 roku, stan ludności zwiększył się z 99 osób do 120 osób. W 18 domach mieszkały 23 rodziny, z czego 15 rodzin kmieci, 5 komorników i zagrodników i 9 pozostałych. Kobiet było 64 tj. 53,33%.  W 1831 roku liczba mieszkańców wynosiła zaledwie 129 osób. Przegląd zaludnienia wsi można zrobić na podstawie szematyzmów greckokatolickich i spisów ludności: 1840 rok – 152 mieszkańców, 1859 rok – 129, 1879 rok – 138, 1899 rok – 188, 1909 rok – 200, 1918 rok – 147, 1930 rok – 145, 1936 rok – 165, 1939 – 160. Na podstawie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich w 1888 roku we wsi było 22 domów, w których mieszkało 142 mieszkańców wyznania greckokatolickiego. Całkowita powierzchnia gruntów należących do wsi wynosiła 1122 mórg, z czego 448 mórg (2 grunty orne, 2 ogrody warzywne, 27 pastwisk i 417 lasów) należało do właściciela ziemskiego Edwarda Stadnickiego, a 547 mórg (258 gruntów ornych, 89 ogrodów warzywnych, 173 pastwiska i 54 lasy) należało do mieszkańców wsi. Wieś nie posiadła własnej szkoły ani kaplicy. Najbliższa świątynia była w Maciejowej.

Przyczynkiem do rozważań demograficznym może być przegląd strat epidemicznych w wieku XIX (1831, 1837, 1847, 1873). Epidemie nawiedzały cyklicznie całą Europę.

W 1831 roku liczba greckokatolickich mieszkańców wynosiła 129 osób. Nie odnotowano zgonów z powodu epidemii cholery. Do Roztoki cholera dotarła na początku 1837 roku, zabijając 14 osób. Tylko w domu nr 1 w ciągu tygodnia zmarło pięć osób, choć wszystkie zgony w aktach metrykalnych są zapisane jako naturali, można domyślić się przyczyn tragedii mieszkających tam rodzin Kocurów, Drapaczy i Bartusiaków. W 1847 roku podczas kolejnej fali epidemii cholery w Roztoce Małej zmarło 35 osób, z czego 14 z powodu epidemii.  Jak na tak maleńką miejscowość jest to duża liczba. Pierwszy zmarł 24 czerwca 17-letni Łukasz Sadowy mieszkający pod nr 22, syn Nikity i Tatiany. W rodzinie Nikity Sadowego zmarło w ciągu roku pięcioro osób: rodzice i troje dzieci (Łukasz, lat 17, Jan, lat 7 i Ania, lat 9). W niektórych domach ubyło nawet po 5-6 osób, m.in.: Nr 1 – 4 osoby, nr 2 – 4, nr 7 – 6 osób, nr 8 – 6 osób. Umierali sołtysi, gospodarze i komornicy, dzieci, młodzież, dorośli i starzy: Bartusiaki, Cioki, Drapacze, Gyndy, Hebdy, Królewscy, Malinowscy, Rusinki, Sadowy, Tarasy, Tudeje. W 1848 r. jeszcze od 24 stycznia do 3 czerwca zmarło 7 osób z powodu morowego powietrza.

W latach 1852-55 w Roztoce Małej zmarło 28 osób, z tej liczby 5 zgonów na cholerę odnotowano w 1852 roku. Ofiarami cholery byli dwaj sołtysi: Jan Sułycz oraz Teodozy Pelak. Natomiast Józef Roztocki, syn sołtysa Szymona, nr 11, lat 7 uległ śmiertelnemu wypadkowi, zapis umieszczony bez podania szczegółów wypadku. O sołtysie Szymonie Roztockim zachowało się wiele informacji. Żył w latach 1799-1871 i był synem  Akima sołtysa Roztoczek, a matka Maria Garbera pochodziła z sołtysiego rodu z Mochnaczki. Szymon ożenił się z Julianną Florek (ur. 1807), córką Jana i Teodozji Oleśniewicz, gospodarzy z Maciejowej. Brat Julianny Bazyli Florek ożeniony był z siostrą Szymona Domicelą Roztocką. Były to małżeństwa zawarta między rodzeństwem zwane wówczas „na wymarki”. Domicela zamieszkała u męża w Maciejowej, a Julianna u męża w Roztoczkach. O Bazylim Florku i testamencie Domiceli Florek pisałam w artykule „Testament Domiceli Florek”.

 https://tmzl.labowa.edu.pl/aktualnosci/2025/04/22/testament-domiceli-florek/

Jedna z najgroźniejszych fali cholery miała miejsce w 1873 r. W Roztoce Małej ogółem zanotowano 18 zgonów, w tym 13 z powodu cholery, która  trwała od 7 do 24 sierpnia. W rodzinie Zaweraczów pod nr 15 zmarły cztery osoby: wdowiec Jan, lat 75, Teodozja, córka Grzegorza i Ewy lat 6, Grzegorz, wdowiec po Ewie lat 42. Grzegorz Zaweracz zmarł 24 sierpnia  jako ostatni w tej fali epidemii cholery i ostatni w roku 1873.

Mieszkańcy Roztoki Małej zajmowali się hodowlą bydła, wołów, owiec, kóz, uprawiali mało urodzajne poletka, ale ich uprawy były dostosowane do warunków atmosferycznych i glebowych. Uprawiali takie gatunki zbóż i roślin, które dawały szansę na plony. Wbrew trudnym warunkom rosły tu drzewa owocowe. Uprawy rolne można oszacować na podstawie dokumentów wysiedleńczych, gdzie znajdują się opisy majątków pozostawionych w Polsce (Państwowe Archiwum Obwodu Lwowskiego). Dane ogólne na ten temat udostępnił mi pan doc. Marko Zaweracz z Chmielnickiego:

Według tych opisów (dokumenty wysiedleńcze) łączna powierzchnia sadów we wsi Roztoka Mała wynosiła 9,64 ha. W sadach tych rosło i owocowało 176 jabłoni, 233 grusze, 657 śliw, 134 wiśnie, a także pozostawiono ponad 25 młodych drzew (zrazów). Łączna powierzchnia ziemi należącej do mieszkańców wsi wynosiła 247,6 ha, z czego 198,3 ha stanowiły grunty orne. Kiedy mieszkańcy wsi zostali wysiedleni, pozostawili po sobie uprawy o łącznej powierzchni 14,6 ha, z czego 8,9 ha stanowiło żyto, a 5,5 ha pszenica. Dokumenty odnotowują pszenicę, ale nie rosła ona na ziemiach wsi, zwłaszcza pszenica ozima. Najprawdopodobniej był to orkisz, mieszanka pszenicy i żyta (pszenica samopsza). W latach sprzyjających siewowi i uprawie, wieś siała owies, jęczmień, groch, len, marchew, buraki jadalne i pastewne, sadziła ziemniaki (gruli), kapustę, ogórki, brukiew (karpelis, rzepa).

Powyższy fragment daje wyobrażenie o mądrych i prowadzonych ze znajomością rzeczy umiejętnościach rolniczych Łemków mieszkających w górach. Odmiany zbóż były dostosowane do jakości gleby i klimatu (orkisz, samopsza), a hodowla owiec i bydła bazowała na naturalnym bogactwie okolicy (łąki, polany leśne).

Wieś posiadała własne młyny wodne. W okresie międzywojennym były dwa, które mieli Dymitr Stecko i Akim Podgórski. W lasach Stadnickiego pracowali łemkowscy gajowi, wozacy, drwale. Byli chętni do pracy, nie wywoływali scysji. Hrabia Adam Stadnicki w swoich Wspomnieniach pisał o Akimie Zaweraczu z Roztoki Małej, z którym nawiązał rozmowę. Zaweracz pracował na stałe w jego lasach przy rąbaniu buków na opał. Pytał go, czy się wybiera do Ameryki, bo wielu mieszkańców Roztoki Małej wyjechało za ocean. Akim stwierdził: To jest moja Ameryka, ja u was zarobił więcej jak trzy tysiące guldenów, po co mi do Ameryki jechać. Kwota równała się mniej więcej dwu tysiącom dolarów. Ta rozmowa utwierdziła Adama Stadnickiego w przekonaniu, że nie krzywdził swoich pracowników.

Szkic zabudowy Roztoki Małej (czarny kolor oznacza dom mieszkalny) z zaznaczonymi młynami na Składziszczańskim Potoku. Stan zabudowy na rok 1945. Szkic wykonał Jarosław Jaworski (Ukraina)

Po rozbiorach Austria werbowała do armii rekrutów z ziem zabranych. Ciężar służby wojskowej spoczywał głównie na chłopach. Służba w wojsku austriackim była obowiązkowa. Podczas I wojny światowej na froncie odniosło rany 4 mężczyzn. Nikt nie figuruje na liście zabitych. Rany odnieśli:

1. Stecko Leon, ur. 30.06.1896, syn Ewy Stecko, córki Gabriela i Agafii Kurej, gospodarzy z Roztoki Małej nr 20, służył jako szeregowy w 1. kompanii 20. pułku piechoty, ranny 1915 r.;
2. Czarnecki Stanisław, ur. 1893 r., służył jako szeregowy w 1 lub 10. kompanii 20. pułku piechoty, ranny w 1917 r.;
3. Rostocki Semen, ur. 19.05.1895, syn Pawła i Matrony Połyniak, gospodarzy z Roztoki Małej nr 5, matka pochodziła z Łabowca, służył jako szeregowy w 2. kompanii 20. pułku piechoty, ranny w 1918 r.
4. Kopylczak Mikołaj, ur. 16.12.1896 r., syn Józefa i Magdaleny Stecko, gospodarzy z Roztoki Małej nr 7, służył jako strzelec pospolitego ruszenia w 32. pułku strzelców, przydzielony do 1. pułku strzelców i był w 4. kompanii karabinów maszynowych MG IV, ranny w 1918

Po I wojnie światowej około jedna trzecia parafii na Łemkowszczyźnie dokonała konwersji na prawosławie. Wierni parafii Maciejowa, w tym wsi Roztoka Mała, uniknęli konwersji i pozostali grekokatolikami. W latach 20. i 30. XX wieku „Proswita” i inne organizacje i partie o orientacji ukraińskiej znacznie zintensyfikowały swoją działalność. Wieś Rostocka Mała nie uniknęła tych procesów. We wsi działała biblioteka „Proswity”, którą zorganizował Jaworski Wasyl. Prawie wszyscy mieszkańcy wsi byli patriotycznie proukraińskimi. Dzieci ze wsi Rostoka Mała chodziły do ​​szkoły podstawowej we wsi Składziste. Dla tych dzieci, które miały zdolności i możliwość kontynuowania nauki, konieczne było uczęszczanie do szkoły we wsi Łabowa. Ukończyli ją Zaverach Mychajło, Stetsko Jozafat, Jaworski Jarosław i inni. W 1940 r. w Krynicy zorganizowano seminarium nauczycielskie, które kształciło nauczycieli szkół łemkowskich (ukraińskich). Ze wsi Rostoka Mala do seminarium uczęszczali Jaworsky Stefan, Rostotsky Petro i Bartusiak Petro. – pisze doc. Marko Zaweracz we wspomnianym artykule.

Muzeum Etnograficzne w Krakowie; https://etnomuzeum.eu/ ;V|2174;;fot. Eliasz Radzikowski Walery

Zachował się rejestr mieszkańców Roztoki Małej prowadzony od 1932 do 1943 roku, z którego wynika, że we wsi stało w tym czasie 30 budynków mieszkalnych, ale meldunki były tylko w 24. Możliwe że były to pustostany. Rejestr jest przechowywany w Archiwum Narodowym w Krakowie Oddział w Nowym Sączu.

Mieszkańcy Roztoki Małej pracują  na polu plebańskim w Maciejowej, 1934 r. Źródło: Archiwum Marka Zaweracza (Ukraina)

Mieszkańcy Roztoki Małej pracują  na polu plebańskim w Maciejowej, 1934 r. Źródło: Archiwum Marka Zaweracza (Ukraina)

Przed cerkwią w Maciejowej stoją siostry, od lewej Agata Kopylczak z d. Kopylczak ur. 1904; Ewa Zaweracz z d. Kopylczak ur. 1914. Fot. 1934

Cerkiew w Maciejowej, 1934 r. Źródło: Archiwum Marka Zaweracza (Ukraina)

Wysiedlenia ludności łemkowskiej i ukraińskiej rozpoczęły się od sporządzenia list ewakuacyjnych w marcu lub kwietniu 1945 roku. Oprócz nich sporządzono również opisy majątku pozostałego w Polsce i listy eszelonowe.

Przed wyjazdem wydano listy ewakuacyjne, które datowane są na 15 maja 1945 r. Z list ewakuacyjnych można dowiedzieć się, ile bydła, sprzętu i produktów mogli zabrać ze sobą Łemkowie: konie – 3, bydło – 51, owce i kozy – 52, zboże i produkty spożywcze – 113 ton. Według wspomnień mieszkańców wsi, wyjechali do Nowego Sącza między 2 a 6 czerwca 1945 r. Z Nowego Sącza trasa przebiegała przez stację Chyrów do stacji Hadziacz w obwodzie połtawskim. Po drodze pociąg bardzo często się zatrzymywał. Z przystanków, które musieli zrobić po drodze, ewakuowani bardzo często wymieniają stację Chyrów. Podróż koleją do stacji Hadziacz trwała około 2 miesięcy. Większość Łemków została wysłana do wsi Sary, obwód połtawski, Zaverach Yakiv, Zaverach Petro Leontiyovych, Taras Stefan i Zaverach Olena do wsi Lyutenka. Wiosną 1946 roku prawie wszyscy mieszkańcy byłej wsi Roztoka Mała z jednego lub drugiego powodu postanowili przenieść się do zachodnich regionów Ukrainy, głównie do obwodu tarnopolskiego. Przeprowadzka odbywała się na różne sposoby: pociągami towarowymi, wozami ciągniętymi przez krowy i pieszo. – pisze doc. Marco Zaweracz w cytowanym artykule. Według jego kwerendy po opuszczeniu obwody połtawskiego w 1946 roku wysiedleńcy z Roztoki Małej osiedlili się w tarnopolskim obwodzie: w rejonie Skały Podolskiej (18 rodzin), w rejonie monasterskim (5 rodzin), w Kopyczyńcach w rejonie czortkowskim (4 rodziny), a 2 rodziny w obwodzie lwowskim w rejonie drohobyckim (miasto Sambor).

Listy ewakuacyjne przechowywane są w Państwowym Archiwum Obwodu Lwowskiego). W 2015 r. opublikowano je w Księdze Pamięci Łemkowszczyzny 1944-1946, autorką pomysłu i kierownikiem projektu była Jarosława Gałyk/Halyk. Na listach zapisano 185 osób, ale 3 rodziny pochodziły ze Składzistego, więc z Roztoki Małej wyjechało 167 osób.

Księga Pamięci Łemkowszczyzny, oprac. Jarosława Galik, 2015

Nie zachowały się kenkarty wyjeżdżających z Roztoki Małej, które musieli „zdać” przed wyjazdem. W odpowiedzi e-mailowej napisano do mnie w tej sprawie z Archiwum Narodowego w Krakowie:

Kapliczka na chacie, Roztoka Mała. Fot. Roman Reinfuss 1934

Przed reformą administracyjną z 1973 r. ziemie, na których znajdowała się wieś Roztoka Mała, należały do ​​gminy Nawojowa. Po reformie tereny te przyłączono do gminy Łabowa. Obszar po Roztoce Małej (409 ha) włączono terytorialnie i administracyjnie do sołectwa Składziste. Decyzją rady gminy Nawojowa z 1947 r. grunty wsi Roztoka Mała zostały poddane całkowitemu zalesieniu. Budynki mieszkalne rozebrano i wywieziono w inne miejsca w latach 1945-1946. Kilka domów prawdopodobnie służyło jako szkoły we wsiach: Poręba, Żeleźnikova i Bącza Kunina. Inne były przeznaczone na domy mieszkalne, domy dla robotników leśnych lub gajówki leśne. Część starszych domostw rozebrano na opał. Obecnie wieś po prostu nie istnieje, a praktycznie wszystkie miejsca, w których mieszkali Łemkowie, są zarośnięte lasem. Pamięć o Łemkach zachowała się w nazwach własnych: Borysia Polana, Roztocka Hala, Jaworynki, Sołtystwo (ziemie Suliczów, Zaweraczów, Jaworskich), a także w pozostałościach piwniczek, przydrożnych krzyży i kapliczek. Część z nich została przeniesiona w inne miejsca. W dolinie Potoku Składziszczańskiego można natrafić na zdziczałe resztki sadów i ogrodów, jak w wielu opuszczonych miejscowościach łemkowskich.

Tekst: Celina Cempa©

Fot. Archiwum Marko Zaweracza, Walery Eljasz Radzikowski, Archiwum Narodowe w Krakowie

Źródła:

1. Bigo Jan, Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicji, Wielkim Księstwie Krakowskim, Księstwie Bukowińskim, Lwów 1918 r. wyd. V (digital edition)
2. Галик Ярослава, Книга пам’яті Лемківщини 1944-1946, мартиролог лемківських родин/осіб лемків, виселених у 1944-46 рр. з території Польщі в УРСР, T. 1, Тріада Плюс, Львів 2015
3. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich (SGKP) pod red. Filipa Sulimierskiego, Bronisława Chlebowskiego i Władysława Wawelskiego, t. I-XIV 1880-1902, Reprint 1986.
4. Słownik miejscowości i elity wiejskiej zachodniej Małopolski w latach 1772-1815, Łukasz Jewuła, Tomasz Kargol i Krzysztof Ślusarek, Kraków 2015
5. Szematyzm greckokatolickiej eparchii przemyskiej pod red. Juliana Nykorowicza, 1879)
6. Šematizm Greko-Katolickogo Duhovenstva Apostol’skoï Administraciï Lemkovŝini, Nakładem Apostolskiej Administracji Łemkowszczyzny, Lwów 1936.
7. Stadnicki A., Wspomnienia, Biblioteka „Rocznika Sądeckiego”, Nowy Sącz 2015
8. Wykazy ludności i bydła z lat 1777-1824. Nowy Sącz cyrkuł. Materiały do encyklopedii krajoznawczej Galicji Antoniego Schneidra, Archiwum Narodowe w Krakowie, Teki Schneidra sygn. 1831
9. Marco Zaweracz, Marian Jaskuła, Icторія села Ростока (Розтока) Мала (Лемківщииа), materiał niepublikowany udostępniony Autorce artykułu