NESTOR ŻYLICZ (1914-1989)

Nestor Żylicz ps. Lubomir Kamiański (1914-1989), urodzony w Kamiannej, łemkowski nauczyciel, poeta, pisarz, publicysta

Nestor Żylicz urodził się 19 maja 1914 roku w Kamiannej. Jego życie uwarunkowała sytuacja rodzinna. Wcześnie stracił matkę, a ojciec ożenił się ponownie. Pod rządami macochy nie miał łatwego dzieciństwa. Poszedł na  służbę do bogatych gospodarzy w Krynicy, kiedy miał dziewięć lat. Udało mu się jednak zdobyć wykształcenie. Jeszcze w rodzinnej wsi kończył szkołę początkową, potem gimnazjum w Muszynie, a następnie seminarium nauczycielskie w Samborze. Pod koniec lat 30. XX wieku pracował jako nauczyciel w szkołach początkowych na Łemkowszczyźnie. Znany był ze swoich prorosyjskich i prokomunistycznych poglądów. Z tej racji był aresztowany przez polskie władze za czasów rządów sanacyjnych, następnie trafił do wojska. Podczas okupacji hitlerowskiej ponownie został aresztowany w 1942 r. przez policję ukraińską i osadzony w więzieniu w Nowym Sączu. Z więzienia uciekł w 1944 r. Przedostał się za linię frontu na Ukrainę Radziecką. Bohdan Horbal w jego biografii podkreślił, że był jednym z pierwszych Łemków, którzy tam wyemigrowali. Na Ukrainie pracował jako nauczyciel do 1974 r. Zmarł w Zimnej Wodzie koło Lwowa.

W latach powojennych Żylicz napisał 350 wierszy składających się na zbiorki Karpackie dumki, zbiorek humorystycznych opowiadań Karpackie humoreski. Obydwa pozostawały w rękopisach. Był również autorem poematu autobiograficznego Za Ruś, wolność i prawdę, powieści z życia Łemków Leśniczówka, a także artykułów o życiu podczas okupacji niemieckiej na Łemkowszczyźnie. Z powodu swoich poglądów nie był wydawany na Ukrainie. Prawie wszystkie utwory Żyłycza opublikowane były w gazetach i almanachach Łemko-Sojuza w USA i Kanadzie.

Tekst, foto:  Encyklopedia historii i kultury Rusinów Karpackich

1. Nestor Żyłycz, Czy to tęsknota czy nadzieja? Antologia powysiedleńczej literatury łemkowskiej pod red. Oleny Duć-Fajfer, Wydawnictwo Stowarzyszenia Łemków, Legnica 2002, s. 95-96
2. Bohdan Horbal, Nestor Żyłycz, w: Encyklopedia historii i kultury Rusinów Karpackich, Księgarnia Akademicka, Kraków 2010.