Kolejny spacer po przeszłości nie tylko dla zainteresowanych historią. Czasem dobrze sięgnąć głębiej w historię, aby zobaczyć dzień dzisiejszy. Przywołując przeszłe zdarzenia, możemy przekonać się, w jakim miejscu jesteśmy, na jakim korzeniu osiedliliśmy się i nabrać dystansu do codzienności.
Historia bywa bezlitosna. Meandry polityki powojennej doprowadziły do deportacji mieszkańców Łemkowszczyzny. Niektóre wyludnione miejscowości nie zasiedlano, pozwalając naturze poczynić dzieło zagłady i zapomnienia. Pozostają okruchy pamięci. Tym razem o Roztoczce, czyli Roztoce Małej.
Nie tylko góry się wypiętrzają. Marzenia również. O sobie i swoich wypiętrzonych pasjach opowiada Damian Gurba – psycholog, podróżnik, pochodzący z Łabowej.
Wielka ucieczka z Galicji nie położyła kresu emigracji. Trwa nadal, tylko destynacje są inne. Emigracja jest obecna w każdych czasach.
Jeszcze jeden obrazek historyczny z epidemią cholery w tle. Tym razem patrzymy na nieszczęścia oczami ks. Jana Kluczyńskiego, proboszcza z Nawojowej. Ten niezwykły kapłan towarzyszył parafianom w czasach głodu, nędzy i grasującego powietrza.
Pandemia coronavirusa pokazała, że współczesny człowiek chce zapomnieć o śmierci i wyprzeć ją ze swojej świadomości. Jest zbyt wrażliwy, upada na duchu i nie chce dołować się dodatkowo wizją odejścia z tak przyjemnego zresztą świata. Okazuje się, że w dawnych wiekach śmierć taktowano zgoła odmiennie. Oswajano ja na rożne sposoby, przygotowywano się do niej, dbano o życie wieczne. Perspektywa wyznaczana przez wysoką śmiertelność (śmierć dzieci, epidemie, wojny) sprawiała, ze zawsze stawano po stronie życia.
Napisać, że życie chłopów w XIX wieku było drastycznie odmienne od współczesnego, to nic nie napisać. Nękające nie tylko Europę cykliczne epidemie tyfusu, cholery czy dyzenterii, nie były jedynymi plagami. Mieszkańców nękał głód powodowany nieurodzajami, złą gospodarką rolną, przemarszami wojsk. Żyjąc pośród wielu nieszczęść, ludzie w dawnych wiekach stawali zawsze po stronie życia.
Tajemnica długowieczność zajmuje ludzi od stuleci. Jakie były uwarunkowania długowieczności na terenach biednej i zacofanej Galicji na przełomie XVIII/XIX wieku w parafii Maciejowa – trudno jednoznacznie orzec. Kilka uwag na ten temat znajdziesz w krótkim artykule.
O imionach dzieci nieślubnych i nie tylko. Dzieci nieślubne i ich losy to nie tylko wyróżniające je imiona i przykre przezwiska charakteryzujące obyczajowość wiejską w XIX wieku. To cała historia życia wiejskich kobiet i ich dzieci. Jeszcze nie przebrzmiały echa wydanej niedawno ksiażki Joanny Kuciel-Frydryszak „Chłopki”, która wywołała ogromny rezonans społeczny i ogromne zainteresowanie czytelników. Temat dzieci z nieprawego łoża uważam za uzupełnienie tego tematu.
Jedna z prawie zapomnianych ofiar okupacji niemieckiej, zamordowany przez UPA stacjonującą od 1944 roku w okolicach Krynicy.