Kolejny spacer po przeszłości nie tylko dla zainteresowanych historią. Czasem dobrze sięgnąć głębiej w historię, aby zobaczyć dzień dzisiejszy. Przywołując przeszłe zdarzenia, możemy przekonać się, w jakim miejscu jesteśmy, na jakim korzeniu osiedliliśmy się i nabrać dystansu do codzienności.
Historia bywa bezlitosna. Meandry polityki powojennej doprowadziły do deportacji mieszkańców Łemkowszczyzny. Niektóre wyludnione miejscowości nie zasiedlano, pozwalając naturze poczynić dzieło zagłady i zapomnienia. Pozostają okruchy pamięci. Tym razem o Roztoczce, czyli Roztoce Małej.
Wielka ucieczka z Galicji nie położyła kresu emigracji. Trwa nadal, tylko destynacje są inne. Emigracja jest obecna w każdych czasach.
Jeszcze jeden obrazek historyczny z epidemią cholery w tle. Tym razem patrzymy na nieszczęścia oczami ks. Jana Kluczyńskiego, proboszcza z Nawojowej. Ten niezwykły kapłan towarzyszył parafianom w czasach głodu, nędzy i grasującego powietrza.
Pandemia coronavirusa pokazała, że współczesny człowiek chce zapomnieć o śmierci i wyprzeć ją ze swojej świadomości. Jest zbyt wrażliwy, upada na duchu i nie chce dołować się dodatkowo wizją odejścia z tak przyjemnego zresztą świata. Okazuje się, że w dawnych wiekach śmierć taktowano zgoła odmiennie. Oswajano ja na rożne sposoby, przygotowywano się do niej, dbano o życie wieczne. Perspektywa wyznaczana przez wysoką śmiertelność (śmierć dzieci, epidemie, wojny) sprawiała, ze zawsze stawano po stronie życia.
Napisać, że życie chłopów w XIX wieku było drastycznie odmienne od współczesnego, to nic nie napisać. Nękające nie tylko Europę cykliczne epidemie tyfusu, cholery czy dyzenterii, nie były jedynymi plagami. Mieszkańców nękał głód powodowany nieurodzajami, złą gospodarką rolną, przemarszami wojsk. Żyjąc pośród wielu nieszczęść, ludzie w dawnych wiekach stawali zawsze po stronie życia.
Tajemnica długowieczność zajmuje ludzi od stuleci. Jakie były uwarunkowania długowieczności na terenach biednej i zacofanej Galicji na przełomie XVIII/XIX wieku w parafii Maciejowa – trudno jednoznacznie orzec. Kilka uwag na ten temat znajdziesz w krótkim artykule.
Tak szybko odchodzi w przeszłość pamięć nie tylko o ważnych wydarzeniach, ale i ludziach, którzy byli wśród nas. Piotr Zelek żył oraz tworzył w określonym miejscu i czasie. Cieszył się uznaniem, sporym zainteresowaniem, ale żył na swoich zasadach. Artysta, kolorowy ptak.
Mija 240 lat od ukończenia budowy murowanej cerkwi w Łabowej. Ten często fotografowany obiekt jest ciekawym zabytkiem sztuki cerkiewnej. Cerkiew budowano w latach 1777-1784, ma 300 m powierzchni, jest orientowana, trójdzielna, jednonawowa, z dwoma bocznymi ołtarzami. Bardzo ciekawa architektonicznie. Ma różne proporcje, prezbiterium z absydą, masywną wieżę z baniastym hełmem, której lekkości nadaje wywinięty półkoliście gzyms i ślepe tarcze zegarowe. Płaszczyznę siodłowego dachu urozmaica pięć kopuł z latarniami zwieńczonymi krzyżami.
W 2024 roku mija 85 lat od wybuchu II wojny światowej. Nie sposób wymienić wszystkich zmobilizowanych z naszej gminy w sierpniu i wrześniu 1939 roku. Ograniczę się do żołnierzy z 1 pułku strzelców podhalańskich (psp): Bocheński Tomasz (Nowa Wieś), Daniłowicz Jan (Łemko, Nowa Wieś), Klimczak Stanisław (Barnowiec), Klimczak Wojciech (Czaczów), Piotr Kubisz (Łabowa), Kuzak Franciszek (Nowa Wieś), Lichoń Franciszek Józef (Łabowiec), Lisowski Józef (Czaczów), Jan Mąka (Łabowa), Mirek Michał (Barnowiec), Nosal Ludwik (Czaczów), Piętka Władysław (Czaczów), Rodak Wojciech (Nowa Wieś), Sekuła Jan (Czaczów), Tokarczyk Jan (Krzyżówka), Zaczyk Roman (Łabowa).