Czas nieubłaganie wymazuje w pamięci nie tylko zdarzenia, ale i ludzi. Od II wojny światowej w oświacie wiele się działo i nadal się wiele się dzieje.
Wszelkie przemiany w powojennej oświacie kształtowały codzienność szkół, ich problemy związane z rozbudową i unowocześnieniem bazy szkolnej, kadrą nauczycielską, zarządzaniem, finansami, cyfryzacją, realizacją projektów europejskich i innymi wyzwaniami, przed którymi stanęła oświata w różnych czasach. Sprawy te przysłaniają częstokroć ludzi, którzy na pierwszej linii zmagali i zmagają się z szybko zmieniającym się obliczem polskiej oświaty. Trzeba upomnieć się o nich, przywołać ich nazwiska, ocalić od zapomnienia dla młodszych pokoleń. W strukturze organizacyjnej Szkoły Podstawowej w Łabowej działały w różnych latach Szkoły Filialne w Kamiannej, Kotowie, Łabowcu i Uhryniu, nad którymi czuwali kierownicy filii. Oni też stanowili kadrę kierowniczą szkół. Lista kadry kierowniczej szkoły w Łabowej znajduje się w zakończeniu artykułu. Nie przegap!
Grupa młodzieży przed szkołą w Łabowej, w tle szkoła przed otynkowaniem, 1955 r. Fot. Archiwum Autorki
Po lewej szkoła wybudowana w 1939 roku oraz stara polska szkoła ze stromym dachem rozebrana w 1955 roku. Fot. Archiwum Autorki
Widok szkoły w Łabowej, prawdopodobnie lata 60. XX w. Fot. Archiwum Aleksandry Kucia
Widok kompleksu szkolnego 2022. Fot Kacper Cycoń
Odbudowa szkolnictwa i zapewnienie bezpłatnego nauczania na wszystkich szczeblach było priorytetowym zadaniem powojennych władz. Wysiłki skoncentrowane były na odbudowie i rozbudowie sieci szkolnej, a nie na radykalnych zmianach w zakresie organizacji czy treściach nauczania. Szczególnie dotkliwe po wojnie były braki kadry nauczycielskiej. Do 1961 roku podstawą organizacyjną i programową systemu szkolnego była obowiązkowa szkoła 7-klasowa, na której opierał się stopień licealny (klasy VIII-XI) szkół ogólnokształcących oraz wszystkie szkoły zawodowe. Szkołę podstawową 8-klasową wdrożono na podstawie reformy oświaty w 1961 roku i przedłużono wtedy obowiązek szkolny do 17. roku życia. Szkołom nadano świecki charakter, a naukę religii przeniesiono do pozaszkolnych punktów katechetycznych. W latach 1962–1971 wzrosły znacznie nakłady na oświatę. Od 1959 do 1965 r. dla uczczenia 1000-lecia państwa polskiego wzniesiono ponad 1200 nowych „szkół tysiąclecia”, zwanych potocznie „tysiąclatkami”.
W 1973 r. powołano na podstawie uchwały sejmowej zbiorcze szkoły gminne zlokalizowane w siedzibach władz gminnych, mające zapewnić realizację zadań wychowawczych, dydaktycznych i opiekuńczych na terenie całej gminy. Ich celem było stworzenie lepszych warunków kształcenia dzieci wiejskich – porównywalnych ze szkołami miejskimi – oraz zlikwidowanie nieefektywnych, małych szkół wiejskich. Szkoły te nie spełniły pokładanych w nich zadań i wycofano się z tej reformy w 1989 r. Przełom ustrojowy w Polsce zapoczątkowany w 1989 r. umożliwił uzyskanie przez szkoły szerokiej autonomii, także programowej. Jednocześnie wprowadzono do szkół dobrowolną naukę religii. W latach 1991–1996 przekazano szkoły państwowe gminom jako organom prowadzącym. Nastąpił rozwój szkolnictwa prywatnego i wzrost liczby szkół mniejszości narodowych. Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997, szeroko uregulowała sprawy oświatowe, w tym wydłużyła obowiązek nauki do 18. roku życia.
W 1999 r. rozpoczęto wdrażanie kolejnej reformy systemu oświaty. Dla większości szkół organami prowadzącymi zostały jednostki samorządu terytorialnego. Utworzono 6-letnią szkołę podstawową, 3-letnie gimnazjum oraz szkoły ponadgimnazjalne (3-letnie licea profilowane, 2-letnie szkoły zawodowe i 2-, 3- lub 4-semestralnych policealnych szkół zawodowych). W 2000 r. wprowadzono system awansu zawodowego nauczycieli, służący podnoszeniu kwalifikacji przez nauczycieli i zróżnicowanie ich statusu pod względem prestiżu i zarobków. Kolejna reforma z 2017 roku za czasów ministry Anny Zalewskiej ponownie zmieniła strukturę szkół. Istotą jej była likwidacja gimnazjów i powrót do szkół ośmioklasowych. Wszelkie zmiany w prawie oświatowym i strukturze szkół w Polsce miały odzwierciedlenie w każdej polskiej placówce oświatowo-wychowawczej.
Widok szkoły przed rozbudową, widok od strony drogi krajowej, lata 60. XX w. Fot. Archiwum prywatne
Szkoła Podstawowa w Łabowej, koniec lat 70. XX w. Fot. Archiwum Autorki
Szkoła Podstawowa w Łabowej, koniec lat 70. XX w. Fot. Archiwum Autorki
Kierownicy i dyrektorzy szkoły w Łabowej
Maria Zając, kierownik 1945-1946
Anna Ilnicka, kierownik 1946-1947
Jan Tokarczyk, kierownik 1947-1950
Jan Brodniewicz, kierownik 1950-1951
Władysław Zygmunt, kierownik 1951-1969
Maria Witowska, kierownik 1969-1985
Danuta Zdrojewska, dyrektor 1985-1990
Celina Cempa mgr, dyrektor 1990-2014
Mariusz Horowski mgr inż., dyrektor 2002-2005
Ryszard Poradowski dr inż., dyrektor 2014-2019
Joanna Złocka mgr, dyrektor od 2019
Wicedyrektorzy
Jolanta Brożek, mgr 1990-2019
Marzena Zaprzelska, mgr 2003-2013, 2015-2019, w latach 2002-2003 oraz 2013-2014 funkcję wicedyrektora pełniła społecznie
Anna Totoś, mgr od 2019
Gminni dyrektorzy szkół w latach 1973-1989
1973-1985 Mieczysław Baran, mgr
1985-1987 Stanisław Szczechowicz, mgr
1987-1989 Andrzej Bartosik
Tekst: Celina Cempa©
Foto: Archiwum Autorki, Archiwum Aleksandry Kucia
0 komentarzy